Dünyada ve ülkemizde yaşamı tehdit eden sağlık sorunları arasında ilk sırada yer alan Kalp ve Damar Hastalıklarına dikkat çekmek ve toplumsal farkındalığı sağlamak amacıyla her yıl 29 Eylül “Dünya Kalp Günü” olarak çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. Her yıl olduğu gibi bu yıl da 29 Eylül Dünya Kalp Günü etkinliklerinin bir parçası olarak çocuklarda kalp ve damar hastalıkları hakkında kısa bir bilgilendirme yapmak istedik.
Doğumsal kalp hastalıkları
(DKH), yaklaşık her bin canlı doğumun 5-8’inde görülen kalp yapı bozukluklarıdır. Doğuştan gelen kalp hastalıklarının nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte genetik özellikler, akraba evlilikleri, hamilelik döneminde geçirilen enfeksiyonlar, annenin diyabet gibi bazı hastalıklarının olması, kullanılan bazı ilaçlar, röntgen ışınlarına maruz kalınması, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı gibi durumlar bebeğin kalbinde anomali oluşumuna neden olabilmektedir.
DKH olan çocukların bir kısmında yenidoğan döneminde ağır tablolar ortaya çıkabilmekte ve acil tedavi gerektirmektedir. Ancak büyük bir bölümünde de herhangi bir bulgu görülmemektedir. Çocuk hekimleri; yukarda sayılan risk faktörleri olan veya muayene sırasında kalpte “üfürüm” adı verilen bir ek ses veya ritim bozukluğu saptadıkları hastaları çocuk kalp uzmanına yönlendirir.
Çocuklarda kalp hastalıkları bulguları oldukça değişkendir. Ailelerin çocuklarda dikkat etmesi gereken başlıca belirti ve bulgular:
Emerken yorulma ve emmeyi yarıda bırakıp dinlenmesi
Morarma
Hızlı ve zor nefes alıp verme
Çarpıntı
Göğüs kafesi şekil bozuklukları
Göğüs ağrısı
Bayılma
5 günden uzun süren ateş
Yaşıtlarına göre çabuk yorulma
Sık akciğer enfesiyonu geçirme
Büyüme gelişme geriliği
Gezici eklem ağrıları ve şişlik
Bu belirti ve bulguları fark eden ailelerin çocuk hekimine başvurması gerekmektedir. Muayenede saptanan bulgulara göre çocuk kalp uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekebilir. Doğuştan kalp anomalilerinin erken tanınması, yardımcı ve/veya tam düzeltme ameliyatları ile yenidoğan ya da süt çocukluğu döneminde giderilmesi yaşamsal öneme sahiptir.