1-7 Nisan Kanser Haftası
01 Nisan 2022


Ülkemizde 1-7 Nisan tarihleri Kanser Haftası olarak belirlenmiştir. Bu hafta süresince Kanser hastalığı hakkında bilgilendirmelerde bulunarak erken teşhis ve tedavinin önemi vurgulanmaktadır. Çameli Devlet Hastanesi Başhekimi Dahiliye Uzmanı Dr. İlyas PIRTI ile yaptığımız söyleşiyi sizlerle paylaşmak istedik.
Hocam Kanser Nedir?
Halk arasında amansız hastalık olarak söylenen kanser vücudun çeşitli doku ve organlarının bölünme kontrolünü kaybederek hücrelerin beklenmedik biçimde ve düzensiz olarak bölünmesi ile çoğalarak tümör oluşturmasıdır. Tümörler çevresindeki doku ve organlara yayılarak doku ve organların asli görevlerini yapmalarını engeller ve insan sağlığı için tehlikeye sebebiyet verebilirler.
Aynı zamanda sinsi hastalık olarak ta adlandırılan kanser vücutta belli bir seviyeye gelene kadar belirti göstermeden yayılmasını sürdürebilmektedir.
Hocam Kansere neden yakalanırız? Neler kansere sebep olur?
Kanserin sebebi kesin olarak bilinmemektedir. Kansere neden olan iki gurup risk faktöründen bahsedebiliriz. Bunlar değiştirilebilir ve değiştirilemez faktörlerdir. Değiştirilemez faktörler olarak yaş, cinsiyet ve genetik aileden aktarılan faktörleri söyleyebiliriz. Bizim açımızdan önemli olan risk faktörleri ise değiştirilebilen faktörlerdir. Değiştirilebilen faktörler çevresel etkenlerdir. Çevresel etkenlerin bazılarını sayacak olursak;
Sigara ve alkol kullanımı,
Kötü beslenme alışkanlığı
Bazı kimyasal maddeler (katran, benzin, boya maddeleri, asbest v.b.),
Bazı virüsler,
Hava kirliliği,
Radyasyona maruz kalma,
Gıdalardaki katkı maddeleri,
Uzun süre güneş ışığına maruz kalma,
Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalmak gibi.
Değiştirilemez faktörleri değiştirme şansımız olmadığına göre değiştirilebilen faktörler üzerinde yoğunlaşmamız önem arz ediyor o halde. Bu durumda ne yapmalıyız?
Burada bir konu üzerinde daha da durmalıyız. Saydığımız risk faktörlerinden birine yada bir kaçına maruz kalmak kesin kanser sebebi olmayacağı gibi hiçbir risk faktörüne maruz kalmadan da kansere yakalanabileceğimiz gerçeği vardır.
Yapılan araştırmalarda doğru korunma stratejileriyle kanserlerin üçte birinin önlenebilir olduğu saptanmıştır. Çevresel etkenler kanser hastalıklarının %85-90 ınından sorumludur. Düzenli bir yaşam, stresten uzak durmak, alkol ve sigaradan uzak durmak, sağlıklı beslenme önerilerine uymak düzenli egzersiz yapmak insan sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaparak kansere karşı koruma sağlamaktadır.
Kansere karşı alacağımız tedbirler ile üçte bir oranında koruma sağladık hocam ama geride üçte iki gibi yüksek bir oran kalmıyor mu?
Evet haklısınız ama bu geriye kalan üçte ikinin yarısını da eleyebiliyoruz. Cümleyi baştan kuracak olursak kanser hastalıklarının üçte biri önlenebilir, üçte biri ise erken teşhis ile tespit edilebilen meme, rahim ağzı, kalın bağırsak kanserlerinde ölümler önemli ölçülerde azaltılabilmektedir.
Kanser belirli bir seviyeye gelene kadar belirti göstermeyebilir dediniz. Bu durumda erken teşhis nasıl olacak?
Ülkemizin sağlık sistemi bu konuda da yapılanmasını çok muntazam bir şekilde yapmıştır. Sağlık Bakanlığımız Halk Sağlığı Genel Müdürlüğüne bağlı Kanser Dairesi Başkanlığı teşkilatı bulunmaktadır. Kanserle mücadelede gerekli koruyucu kanser hizmetlerini planlamak, yürütmek, çalışmaları değerlendirmek, raporlamak ve denetlemek başkanlığın görev alanlarının başında gelmektedir.
Toplum tabanlı kanser taramalarında aile hekimliği ve Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezi (KETEM) arasında koordineli olarak iş birliğini sağlayarak taramalar gerçekleştirilmektedir.
Aile hekimlerince yönlendirilen bireyler dışında hedef nüfusun taramalara etkin katılımı için aktif çaba sergilenir. Doğrudan iletişim araçları ve medya yoluyla vatandaş hizmete yönlendirilir.
Kolorektal kanser taraması (GGK), Meme Kanseri Taraması (Mamografi), Rahimağzı Kanser Taraması (HPV) halkımıza ücretsiz olarak uygulanmaktadır. Tarama sonucu kanser tespit edilen vatandaşların bilgilendirilmesi ve desteklenmesi sürecine yönelik gerekli hassasiyet gösterilir. Faaliyetlerin yürütülmesi esnasında kişisel verilerin gizliliğine azami saygı gösterilir. Gerektiğinde hasta ve hasta yakınlarına sosyal, ruhsal ve tıbbi konularda danışmanlık hizmeti sunulmaktadır.
Hastanemizde hekimlerimiz tarama programlarına göre hastalarını KETEM merkezlerine yönlendirmekte, bilgilendirme ve eğitim faaliyetlerine katkı sağlamaktadır.
Sayın hocam açıklamalarınız için çok teşekkür ederiz. Son bir sözünüz?
Erken teşhisin önemini bir kez daha vurgulamak istiyorum. Unutmayalım ki; kanser yenilebilir ve erken teşhisle önlenebilir bir hastalıktır. “KANSERDEN DEĞİL, GEÇ KALMAKTAN KORKUN” diyor 1-7 Nisan tarihleri arasında Kanser Haftası etkinliklerinizde başarılar diliyorum.