9 ŞUBAT SİGARAYI BIRAKMA GÜNÜ
Sigara, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en çok tüketilen tütün ürünüdür. Dünya ülkelerinin sigara içilme oranlarına baktığımızda maalesef bizim ülkemiz ilk sıralarda yer almaktadır.
Tütünün içinde bulunan nikotin maddesinin güçlü bir bağımlılık yapıcı etkisi vardır. Sigara dumanının akciğere çekilmesi sonucu hızla kana karışan nikotin, beyindeki ödül merkezine bağlanarak buradan dopamin isimli rahatlatıcı ve keyif verici bir maddenin salınmasına yol açar. Bir süre sonra salınmış olan fazla dopaminin normal seviyeye inmesi kişide yalancı bir eksiklik yani yoksunluk hissi oluşturur. Bu durum ise stres ve huzursuzluk haline neden olur. Kişi bu olumsuz histen kurtulmak ve önceki keyif halini yeniden yaşamak için tekrar sigara içmeye yönelir. Nikotinin ödül merkezine bu şekilde tekrarlayan bağlanmaları zamanla bu merkezde hissizleşmeye ve aynı keyfin alınabilmesi için bir öncekinden daha fazla nikotin gereksinimine neden olur. Bu nedenle zamanla kişinin içtiği sigara sayısı ve içme sıklığı artmaya başlar. Sigara bağımlılığının temelini bu döngü oluşturur.
Sigara bağımlığı, adeta tüm dünyaya pandemi niteliğinde yayılmış olan bir salgın hastalık gibidir. Tek farkı burada hastalığı yayan araç bir mikrop değil, tütün endüstrisi ve onların yürüttüğü özendirici stratejilerdir. Tütün bağımlılığı büyük bir halk sağlığı sorunudur. Yalnızca içen kişiyi değil, başta yakın çevresi olmak üzere zamanla tüm toplumu olumsuz etkileyebilecek ölçüde zararları vardır.
Sigara hem içindeki nikotinin damarları daraltma etkisi hem de içerdiği 4000’den fazla toksik ve kanserojen kimyasal madde nedeni ile pek çok hastalığa yol açabilir. Kalp krizi, damar tıkanıklığı, astım, KOAH, başta akciğer olmak üzere çeşitli organ kanserleri, sindirim sistemi ülserleri, görme bozukluğu, cinsel fonksiyonlarda bozulma, doğurganlıkta azalma ve daha erken yaşlanmaya neden olur.
Pasif içici kendisi sigara içmese bile bir başka kişinin içtiği sigara dumanından etkilenen kişiye denir. Pasif içici de sigara içen bir kişi ile aynı risklere sahiptir. Sigara dumanına maruziyet çocuklarda astım, hırıltılı solunum, solunum yolu enfeksiyonlarına yatkınlık, yetersiz akciğer fonksiyonları, düşük doğum ağırlığı, büyüme ve gelişme geriliği, ani bebek ölüm sendromu gibi durumlara yol açabilir.
Özellikle dar gelirli ailelerde sigaraya harcanan para; gıda, barınma, eğitim ve sağlığa harcanamayan para demektir. Siz de kendiniz, sevdikleriniz ve tüm dünya için bir iyilik yapın ve bu zararlı maddeyi bırakma kararını verin. Destek almak için alo 171 sigara bırakma danışma hattını arayabilir, çeşitli merkezlerde bulunan sigara bıraktırma polikliniklerini ziyaret edebilirsiniz.
Siz sigarayı yakarsınız ama o hayatınızı söndürür. Sigarayı bırakın, hayatınızı geri kazanın, sağlıcakla kalın!
Uzm. Dr. Nurcihan İdikut
Aile Hekimliği Uzmanı
Çameli Devlet Hastanesi
